Jezelf kwijtraken in een relatie – (Te) grote opofferingsgezindheid (& Corona-ruzies)

Nu ik min of meer verlost ben van mijn verlatingsangst, zal ik mezelf niet meer zo gauw kwijtraken in een relatie, daar ben ik veel te eigengereid voor. Mensen die sterk geneigd zijn zich aan te passen aan de wensen van anderen, lopen wat dat betreft een groter risico. Een groot aanpassingsvermogen kan leiden tot codependent gedrag, waarbij je je eigen belangen op den duur helemaal wegcijfert om een relatie in stand te houden. “Als hij/zij maar gelukkig is (en daardoor niet bij me weggaat)”. Als de partner dan toch weggaat, voelt dat vreselijk onrechtvaardig: “ik heb zoveel voor haar gedaan en opgeofferd, en nu krijg ik stank voor dank!”. Daarbij lijken de verlaten partners vaak niet te zien dat ze er zelf voor gekozen hebben, om zoveel te doen en op te offeren – ook als dat im- of expliciet door hun partner verwacht werd. Misschien is die enorme opofferingsgezindheid juíst één van de redenen dat de relatie misliep.. het creëert namelijk scheefheid in de relatie, en dat voelt niet goed, voor beide partijen.

Die scheefheid probeer ik in mijn huidige relatie te voorkomen. We waken ervoor dat we onze eigen belangen (stelselmatig) laten varen voor die van de ander. Hierbij is het mijn vriend die eerder geneigd is zich aan te passen.

 

Ik ben normaal gesproken nooit zo bang om buiten ‘de groep’ te vallen, en dat gegeven maakt me niet altijd even populair. Afwijkende meningen spreek ik uit, ook als verder niemand er zo over denkt. Als ik iets voel dan uit ik dat, ook als dat volgens sociale normen ‘niet gepast’ zou zijn. Als ik iets anders wil doen, dan wat de rest wil doen, dan doe ik dat gewoon. Als ik ergens geen zin in heb, dan doe ik het niet, ook al hoort dat eigenlijk niet. Ik weet dat mensen daar dan vaak iets van vinden (egoïstisch, raar, arrogant of gewoon niet leuk), maar die eventuele oordelen neem ik op de koop toe. Je wordt nu eenmaal leuker gevonden als je moeite doet om erbij te horen; ik weet dat de sociale wereld zo werkt, en dat vind ik op mijn beurt dan weer niet zo leuk.

Nu besef ik ook dat het belangrijk is om je zo nu en dan wél aan te passen, wil je niet helemaal alleen eindigen en wil je anderen niet pijn doen. Als je fijne relaties met mensen wil onderhouden, en lief voor anderen wil zijn, dan moet je rekening met hen houden en naar win-win situaties streven. Niet my way or the high way dus.

 

Ik ben zo ongeveer de enige in mijn directe omgeving, die zich (nog steeds) vrij strikt aan de Corona-regels houdt. Daar begin ik nu last van te krijgen. Zowel bij mijn vrienden, op mijn werk, als bij mijn vriend. Ze beginnen voorzichtig (of niet zo voorzichtig) te verkondigen dat ik me toch wel een beetje aanstel, dat ik me te zeer door angst laat leiden, en dat ik het hen onnodig moeilijk maak door afstand te willen houden of alleen buiten af te willen spreken. Ik knuffel nog steeds niemand (buiten mijn vriend), en hou twee weken afstand van mijn vriend als hij wel heel dichtbij zijn vrienden is geweest. Mijn vriend staat hier anders in; hij ziet zelf het gevaar niet meer zo, en is een beetje Corona-moe geworden. Met een aantal feestjes op de planning en een vriend die erg van knuffelen houdt, begint ons verschil in standpunten behoorlijk veel impact te krijgen op onze relatie.

De toenemende opmerkingen hierover en soms duidelijk zichtbare teleurstelling van mijn omgeving beginnen serieus vat op me te krijgen, merk ik. Ik ga me afvragen: maak ik me inderdaad zorgen om niks? Overdrijf ik? Moet ik alles weer wat meer loslaten, zoals anderen dat ook doen? Ik raak ervan in de war en voel me er steeds vaker beschaamd en verdrietig over.

De neiging om me dan maar aan te passen, om hun goedkeuring (en liefde) niet te verliezen, wordt steeds groter. Iets wat ik niet wil laten gebeuren..

 

Dat ik eigengereid ben vind ik zelf overigens één van mijn kwaliteiten. Ik denk kritisch na, neem niet alles klakkeloos over van mijn omgeving en kom voor mezelf op (al denken Viruswaanzin-sympathisanten hier op dit punt vast anders over dan ik). Maar ik zie ook dat de daarbij horende valkuil egocentrisme en arrogantie is. Te veel van een bepaalde kwaliteit, wordt namelijk al snel een negatieve eigenschap.

De kernkwadranten van Ofman brengen dat heel mooi in kaart, en geven je snel inzicht in je kwaliteiten, valkuilen, ontwikkelpunten en allergieën, door deze vier met elkaar in verband te brengen. Simpel gezegd: een te veel van jouw kwaliteit is je valkuil, en het tegenovergestelde van jouw valkuil is je ontwikkelpunt, waarbij een teveel daarvan je allergie is. Volg je het nog? Ga maar eens voor jezelf na: waar erger ik me aan bij anderen, wat is mijn allergie? Jouw allergie is een teveel aan een kwaliteit, die jij niet bezit, en die je wat meer in jezelf mag gaan cultiveren. In mijn voorbeeld: ik erger me aan mensen die enorm veel sociaal gewenst gedrag vertonen, die er alles aan lijken te doen om er maar bij te horen en met alle winden mee waaien. Het ontwikkelpunt dat hier voor mij uit voortkomt is: wat meer sociaal aangepast gedrag vertonen. Dus volgens dit model mag ik mijn egocentrisme wat proberen in te dammen, en wat meer proberen me aan te passen aan de mensen om me heen. Voor mijn eigen bestwil, maar ook voor die van hen.

 

Oké.. Terug naar het Corona-dilemma met mijn vriend. In de eerste maanden zei hij alle samenkomsten en feestjes af, waar hij heel graag heen wilde, en knuffelde hij zijn vrienden en familie niet, hoewel hij dat heel graag wel wilde doen. Niet echt voor zichzelf, maar vooral voor mij. Ik had een sterke mening in deze zaak, en veroordeelde mensen die er in mijn ogen heel laks mee om gingen. Dat bracht hem natuurlijk in een nog lastiger parket. Moest hij hierin loyaal zijn aan mij, of aan zichzelf en zijn vrienden en familie? Hij koos voor het eerste, maar kreeg natuurlijk al gauw last van deze grote opofferingsgezindheid. Hij maakte me hier (gelukkig) al snel op attent. Na een paar ruzietjes zag ik eindelijk in dat ik me behoorlijk dominant opstelde, en dat het niet fair of aardig van me was, dat ik zo hard oordeelde over andersdenkenden. Ik was het met hem eens en deed mijn best hun standpunt te respecteren, en moedigde hem aan om vooral te doen waar hij zelf achter stond. Ik vertoonde wat meer sociaal aangepast gedrag, en hij kwam wat meer voor zichzelf op.

Ons compromis is nu dat hij knuffelt en feest als hij dat wil, en dat ik hem daar vrij in laat, zonder te dreinen dat ik hem dan zo lang en vaak niet kan aanraken. En ik ga nog even niet mee naar feestjes en hou daarna wat afstand, zonder dat hij daar bozig over doet. Leuk is anders, (stomme Corona!), maar op die manier leven we allebei naar onze waarheid en voelen we ons beiden door de ander gerespecteerd. In onze relatie offert niemand zich voor de ander op.

 


 

PS. Zucht.. Die veel te lieve Jack ook.. Romantisch is het zeker, films en liedjes staan er werkelijk bol van (let er maar eens op: “ik kan niet leven zonder jou, jij bent mijn alles, hoeveel pijn het me ook doet, ik kan je niet laten gaan, ik zou mijn leven voor je geven”, etc.), maar is het gezond en wijs?*

(*zie foto bij het blog)