Voorbij de angst – Voor elkaar (blijven) kiezen als je beiden angst ervaart

We draaien al vijf jaar om elkaar heen, mijn lief en ik. Het is de derde keer dat we het met elkaar proberen. Echter, dit keer zien we het wèl helemaal zitten met elkaar.

We zijn eindelijk officieel een stelletje, hoera!

Ik ben net thuis van tien heerlijke dagen samenzijn in het huis van zijn vader, met riante tuin, direct aan het water. Dat is wel wat anders dan alleen zitten, op vier hoog in Amsterdam, zonder balkon. Speciaal voor mij heeft hij hiervóór twee weken zoveel mogelijk in isolatie gezeten, vanwege het Corona-virus en omdat ik tot de risicogroep behoor met mijn diabetes. Het was voor het eerst dat we langer dan twee dagen samen waren.. Een ware relatietest dus, waarvoor we, vinden we allebei, met vlag en wimpel zijn geslaagd.

Onze vorige halfslachtige pogingen zaten vol relatie-angst, van beide kanten. Ik als de dood dat hij me niet leuk genoeg vond voor een relatie, en eigenlijk liever vrij wilde blijven; dus toch wel vreemd zou gaan te zijner tijd. Iets waar ik helaas veel ervaring mee heb.

Hij was (daardoor?) bang dat hij me niet zou kunnen geven wat ik nodig had in een relatie, en dat ik er uiteindelijk toch wel vandoor zou gaan met een ander; uiteraard pas nádat hij zich voor me opengesteld zou hebben en een groot deel van zichzelf zou zijn verloren. Iets waar hij helaas veel ervaring mee had.

Ik zeg ‘daardoor?’, omdat onze angst een wisselwerking op elkaar had. Maar het stukje over mij en het woord ‘daardoor’ had ik ook achter dat van hem kunnen plaatsen. Het is een kip-ei-verhaal, een vicieuze cirkel, waarbij we allebei oude angsten inbrachten, die geen lekker effect hadden op de ander.

Deze angsten dreven ons steeds verder uit elkaar. Ik raakte gespannen als ik tussen onze afspraken in weinig contact met hem kreeg, of als hij naar mijn zin weinig initiatief nam om elkaar weer te zien, en niet leek aan te sturen op een relatie. Ik wantrouwde zijn gevoel voor mij, al zei hij honderd keer dat hij me liefhad en spatten de vonken ervan af als we bij elkaar waren. Het was niet voldoende om me gerust te stellen. Ik liet hem dat wantrouwen – dat overigens los van hem sowieso al in mij zat – behoorlijk voelen. Soms op (passief-)agressieve wijze, door hem (ook) te negeren en hem daarmee ‘terug te pakken’, of door boos tegen hem uit te vallen, maar meestal deed ik het op een nogal slachtofferige manier, door in huilen uit te barsten en constant om bevestiging te vragen.

Daarmee voedde ik zijn angst, dat hij niet goed genoeg was zoals hij was – een angst die hij los van mij ook sowieso al had – en dat het nooit zou kunnen werken tussen ons. Daardoor nam hij letterlijk en figuurlijk meer afstand, om zichzelf te beschermen tegen later hartzeer, waarmee hij mijn angst natuurlijk nog meer aanzwengelde. Etcetera.

Onze eerste keer samen resulteerde in een grande finale van wederzijdse pijn en onmacht. Hij was een paar maanden op reis geweest en ik trok de afstand slecht. Ook vertrouwde ik er niet op dat hij mij trouw was geweest. Hij voelde zich vooral schuldig, en gefrustreerd. We waren allebei nog ontzettend onwetend op het vlak van deze angst-dynamieken (onbewust onbekwaam zou je kunnen zeggen).

De tweede keer hadden we er beiden over gelezen, en stonden we er al veel bewuster in, maar bleek het nog altijd te lastig om het dit keer wel ‘goed’ te doen (we waren nu bewust onbekwaam geworden, en gingen langzaam maar zeker richting bewust bekwaam). Eén voor mij sterk triggerende situatie, waarbij hij de hele dag zijn telefoon niet beantwoordde na Koningsnacht, hoewel we voor die dag afgesproken hadden, liet de boel weer klappen. Ik wantrouwde hem (terecht, bleek later..) en durfde hem – door een wanhopige angst gedreven – eindelijk voor de keuze te stellen: wel of geen relatie. Geen aangerommel meer. Gezien de situatie kon hij op dat moment onmogelijk voor mij kiezen.. Dat deed hij dus ook niet. We namen in een soort verdoofde staat afscheid van elkaar.

Twee keer kwam er vrij abrupt een einde aan onze romance, en hadden we lange tijd geen contact, op een sporadisch hoe-is-het-berichtje na. Allebei hadden we in die twee periodes andere liefdes. En dan opeens spraken we toch weer eens af, om bij te praten en elkaar een knuffel te kunnen geven, en sloegen de vonken weer over..

Wat maakt het deze derde keer dan anders? Want dat het nu anders is, staat voor ons allebei vast. We lijken beiden bewust / onbewust bekwaam te zijn geworden, wat liefdesrelaties betreft. We zijn daarmee van een onveilige naar een veilige(re) hechting gegaan. Hoe?

Ik ben expres anderhalf jaar helemaal alleen gebleven. Ik moest het echt eens een keer alleen doen, het leven, om zo te merken dat ik dat heus wel kon. Hierdoor sta ik veel steviger in mijn schoenen en voel ik me niet meer afhankelijk van een geliefde, om mijn leven leuk voor me in te vullen. Ik heb mijn eigen routines ontwikkeld, ga alleen naar activiteiten en op reis, en kan nu oprecht genieten van het alleenzijn. Daarnaast heb ik flink aan mijn communicatieve vaardigheden gewerkt, zodat ik, zelfs op momenten dat ik getriggerd word, rustig en assertief kan aangeven wat ik wel en niet wil én ook de ander kan horen, in plaats van (passief-)agressief te worden. Ik ben tenslotte bereid weg te lopen, als ik merk dat de ander niet aan een fijn ‘ons’ wil werken. Nu blijf ik liever tevreden een poosje alleen, dan dat ik ontevreden (of gespannen) in een relatie blijf zitten, omdat ik zo gek op de ander ben en niet zonder hem denk te kunnen/willen.

Hij heeft in die vijf jaar ook naar zijn eigen gedrag in relaties gekeken. Hij heeft geleerd dat het beter werkt als je goed in verbinding bent en blijft met elkaar. Door tussen afspraken in wel in contact te blijven en zelf ook meer toenadering te zoeken. Door te horen wat de ander zegt en dit niet als kritiek of aanval op te vatten, en dus als teken te zien dat het toch nooit zal gaan werken, maar als broodnodige stap om met meer plezier (en veiligheid) bij elkaar te kunnen zijn. Relaties gaan nu eenmaal niet vanzelf van een leien dakje. Er spelen altijd bepaalde gevoeligheden of botsende behoeftes, die voor strubbelingen zorgen, maar waar je samen een wederzijds bevredigende weg in kunt vinden. Mits je daar allebei je best voor wil doen, en dus niet alleen maar doet wat je zelf wil. En, als je maar open en eerlijk bent, ook over lastige zaken, die mogelijk kunnen kwetsen. Dat besef lijkt hij nu heel sterk te hebben. Wat, denk ik, ook meespeelt, is dat hij inmiddels de rijpere leeftijd van bijna 40 jaar heeft bereikt. Hij heeft nog best wat wilde haren hoor, maar hij hecht steeds meer waarde aan een fijne en veilige relatie, met toekomstperspectief. Daar geeft hij nu graag een beetje van zijn vrijheid voor op. Al koesteren en bewaken we onze vrijheid zeer, aan beide zijden.

We hebben allebei nog nooit zo’n verhelderende, eerlijke en verbindende gesprekken gevoerd binnen een relatie. En het heeft bij ons allebei nog nooit zo goed gevoeld. Zo veilig én gepassioneerd. De hevige pieken en dalen die we voorheen hadden, en die onwijs veel stress en onrust opleverden, hebben plaats gemaakt voor een meer kabbelend en romantisch samenzijn. Soms hebben we nog wel een kleine aanvaring, maar die lossen we dan direct op, zodat kleine ergernissen of oude angsten niet de kans krijgen uit te groeien tot halszaken, die ons weer de kop kunnen kosten.

Ik klink erg zeker van mijn zaak, dat besef ik. Maar dat ben ik ook. We hebben elkaar in die vijf jaar hartstikke goed leren kennen, weten wat we aan elkaar hebben, en daardoor voelt het erg vertrouwd. We weten dat we nu de vaardigheden bezitten om eventuele hindernissen, die vast nog zullen komen, samen aan te kunnen. Dit keer heb ik er het volste vertrouwen in. En hij (daardoor) ook. En ik (daardoor) ook..

 


 

PS. Mijn verreweg best gelezen artikel is ‘Loslaten van je ex – Hoe doe je dat, als het maar niet lukt?‘. Dit artikel heeft ook betrekking op de ex uit dit stuk. Wij hebben elkaar dus nooit volledig losgelaten.. uiteindelijk was er altijd wel iemand die weer contact zocht. Ik zag de potentie in ons heel duidelijk, al vanaf het begin, vooral omdat ik zo met mijn verlatingsangst aan de slag was gegaan. Hij zag onze potentie pas, toen we elkaar weer zagen, na mijn anderhalf jaar alleenzijn. Hij was verbijsterd over de transformatie, vertelde hij me later. Maar goed, het kan dus wel, een veilige en bloeiende relatie hebben als je last hebt (gehad) van angst in relaties door een onveilige hechting. Als je beiden maar bereid bent om het werk te doen; los van én samen met de ander.